መንግስቲ ካናዳ ብእተኻእሎ መጠን እንተ ወሓደ 40,000 ኣፍጋኒኣውያን ብቕልጡፍ ናብ ካልእ ቦታ ንምምላስ ቈሪጹ ኣሎ። ኣብ ነሓሰ 2021 ካቢል ካብ እትወድቕ ኣትሒዙ 17,590 ዝዀኑ ተነቀፍቲ ኣፍጋኒኣውያን ብቐዳምነት መንግስቲ ንስደተኛታት ስለ ዝሓገዞም እዮም መጺኦም ልዕሊ 1,500 ድማ ኣብ ቅ. ክ. ኣብቲ ብ2016 እተረኽበ ናይ መወዳእታ ሓበሬታ ቘጸራ ህዝቢ ዳርጋ 84,000 ዚዀኑ ኣፍሪቃውያን ብቐንዱ ኣብ ኦንታርዮን ኲበክን ቅ. ክ. በዚ ሓድሽ ናይ ግብረ - ሰናይ ተግባር እዚ ማሕበረሰብ ኣፍጋኒስታን ኣብ ምልእቲ እታ ሃገር ብእተፈላለየ ኣገባብ ሰፈራት ክዓቢ ኢዩ ።
ነዚ ቕልውላው እዚ መልሲ ንምሃብ ኣብ ኦንታርዮን ቢ. ሲ. እዛ ቪድዮ እዚኣ ካብ ምግቢ ሙዚቃ ቋንቋ ተቐበልቲ ጋሻ ጂኦግራፍያዊ ኣቀማምጣ ግጥሚ ገለ ኻብቲ ዅላትና እነካፍሎ ሓባራዊ ነገራት ትገልጽ እያ።
ምስዚ ትምህርታዊ ፊልም እዚ ተተሓሒዙ 'ብዛዕባ ጐረባብትና - ኣፍጋኒ ባህሊ ምፍላጥ ' ዝብል ናይ መጽናዕቲ መምርሒ ኣሎ ። እዚ መምርሒ መጽናዕቲ እዚ ነቲ ኣብታ ፊልም እትሰምዖ ኣረኣእያ ንምትካእ እዩ ተሰሪሑ።
ክልቲኡ ናይ ትምህርቲ መሳርሒታት ንህዝቢ ካናዳ ሓበሬታ ንምሃብ ዝዓለመ ኢዩ ፣ ገለ ኻብዚ ኸኣ ማሕበረሰብ ዘካይዱ ውልቀ - ሰባት ናይ ውልቀ - ሰባት ደገፍ ዝህቡ ስደተኛታትን ስደተኛታትን ትካላት ቤት ትምህርቲ ከምኡውን ካልእ ከምዚ ዝኣመሰለ ነገራት ብዛዕባ ባህሊ ናይቶም ናብ ካናዳ ዝመጹ ሓደስቲ ኣፍጋኒ ስደተኛታት ምርዳእ ንምምስራት ኢዩ ።
ቢ. ስደተኛታት ሃብ ነዚ ኣብ እዋኑ ንምጅማር ነታ ፊልም መርመረት ምስ ተወከልቲ ማሕበረሰብ ኣፍሪቃ ኸኣ ኣብ ነሓሰ 2022 ኣቡን ሳሚም ናንጋለይ ታናይ ከምኡውን ሰዲካ ቴሞሪ ኣብታ ካቢል ብ2021 ናብ ታሊባን ካብ እትወድቕ ንነጀው ዝነበረት ናይ ሓደ ዓመት ዝኽሪ ምይይጥ ገበረት።
ኣብዚ ምይይጥ እዚ እቶም ኣብ ብሪትሽ ኮሎምብያ ዝርከቡ ኣፍጋኒ ማሕበረሰብ ኣፍሪቃ ዝዀኑ ምሁራት ታሊባን ንመንግስቲ ኻብ ዝቈጻጸርዋ ኣትሒዞም ኣብ ዝሓለፈ ዓመት ከምኡውን ኣብ ሓዳስ ሃገር እናተቐየሩ ንባህሊ ኣፍጋኒኣውያን ምዕቃብ ዘለዎ ኣገዳስነት ሓሲቡሉ ኢዩ።
ነቲ መምርሒ መጽናዕቲ ምእንቲ ኽትርእዮ ኣብዚ ጠውቕ።
ሕቶ - እቶም ናብ ኣፍሪቃ ዝመጹ ስደተኛታት ኮቪድ-19 ምስ በጽሑ ንበይኖም ተወሲዶም ድዮም?
ኣ. - እወ ኵሎም ኣፍሪቃውያን ስደተኛታት ናብ ካናዳ ምስ በጽሑ ኣብ ቶሮንቶ ንበይኖም ተፈልዮም ኢዮም ።
ሕቶ - ሓደስቲ ዝመጹ ኣፍጋኒ ስደተኛታት ኣንጻር COVID-19 ክትክዩ ጸኒሖምዶ ኢዮም?
ኣ. - እወ ኵሎም ኣፍሪቃውያን ስደተኛታት ንመጀመርታ ግዜ ናይ COVID-19 ክትክን ተቐቢሎም ኢዮም ብቑዓት ምስ ኰኑ ኸኣ ካልኣይ ሳዕ ክቕተሉ ኢዮም (ኣብ መንጎ ነፍሲ ወከፍ ተዅሲ ልሙድ ናይ ምጽባይ ግዜ ስለ ዘሎ)።
ሕቶ - ናብ ካናዳ ዝመጹ ኣፍጋኒ ስደተኛታት መርመራ ተገይሩሎምን ናይ ድሕንነት ምርመራ ገይሮምን ድዮም ?
ኣ. - እወ ኵሎም ኣፍሪቃውያን ስደተኛታት ናብ ካናዳ ቕድሚ ምብጻሖም ብመንግስቲ ካናዳን ሲ. ቢ. ኤ.
ሕቶ - ብዙሓት ስደተኛታት ናብ ካናዳ ዝመጹ ስለምንታይ ኢዮም ?
ኣ. - ስደተኛታት ናብ ካናዳ ምምጻእ ዕቡያትን ኣገዳስን ክፍሊ ናይ ካናዳ ግብረ - ሰናይ ልምዲ ኢዩ ። ንካናዳውያን ዘሎና ቓል ኪዳን ዘንጸባርቕ ከምኡውን ንዓለም ነቶም ካብ መረበቶም እተመዛበሉን እተሰጕጉን ሰባት ናይ ምሕጋዝ ሓባራዊ ሓላፍነት ከም ዘሎና ዘርኢ ኢዩ ። ሒደት ስደተኛታት ጥራይ እዮም ናብተን ኣብ ዓለም ዘለዋ ዝሃብተማ ሃገራት እንተላይ ናብ ካናዳ ዚመጹ ። ካናዳ ኣብ 1,000 ተቐማጦ ብገምጋም ኣርባዕተ ስደተኛታት ሓንጐፋይ ኢላ እያ እትቕበል ፣ ኣብ ዮርዳኖስ ቻድ ሊባኖስ ናውሩ ቱርኪ ከምኡውን ደቡብ ሱዳን ካብ 1,000 ስደተኛታት ልዕሊ 20 ስደተኛታት እዮም ።
ሕቶ - ስደተኛታት ኣብ ቍጠባና ይዳኸሙ ድዮም ዘለዉ ?
ሕቶ - መንግስቲ ንስደተኛታት ዚሕግዞም እንተ ዀይኑ ምስ ማሕበራዊ ደገፍ ኣውራጃ ዚመዓራረ ኽሳዕ ሓደ ዓመት ዚኸውን ካብ መንግስቲ ካናዳ ሓገዝ ይወሃቦም ። ነቲ ምስ መዕረፊኦም እተተሓሓዘ ወጻኢታት ኪኸፍሉ ትጽቢት ይግበረሎም እዩ ። መጽናዕትታት ከም ዚሕብሮ ስደተኛታት ንቝጠባ ካናዳ ኣወንታዊ ኣበርክቶ እዮም ዚገብሩ ። ብዙሓት ስደተኛታት ደቀባት ካናዳውያንን ካልኦት ስደተኛታትን ዚሰርሑ ንኣሽቱ ንግዲ ይጅምሩ ።
መንግስቲ ካናዳ ብዛዕባ እቲ ስደተኛታት ናብ ካናዳ ንምምላስ ዚግበር ጕዕዞ ብብዙሕ ቋንቋታት ቪድዮ ኣውጺኡ እዩ።
ናብ ካናዳ ምምላስ እንታይ ከም ዚመስል ንምፍላጥ ከምኡውን ብዛዕባ እቲ ነቶም ሓደስቲ ስደተኛታት ምስ ናብራ ካናዳ ንኺላመዱ ንምሕጋዝ ተባሂሉ እተዳለወ ኣቕረብቲ ሰፈራትን ደገፍን ብናጻ ዚወሃብ ኣገልግሎትን ደገፍን ንምፍላጥ ነዛ ቪድዮ ርኣያ።
ነዛ ቪድዮ እዚኣ ርኣያ፦
ሓደ ኻብቶም ኣብ መላእ ዓለም ዚርከቡ ስደተኛታት ኣፍሪቃ እዩ ። ኣብ ዓለም 2.6 ሚልዮን ዝዀኑ እተመዝገቡ ኣፍጋኒ ስደተኛታት ኣለዉ ካብዚኣቶም 2.2 ሚልዮን ኣብ ኢራንን ፓኪስታንን ጥራይ ተመዝጊቦም ኣለዉ ። ካልኦት 3.5 ሚልዮን ዝዀኑ ሰባት ከኣ ኣብ ውሽጢ እታ ሃገር ዕቝባ ደልዮም ካብ ኣባይቶም ስለ ዝሃደሙ ኻብ ውሽጢ ሃገር ተመዛቢሎም እዮም። ነቲ ብ2021 ብቕልጡፍ እናኣንቈልቈለ ዚኸይድ ዘሎ ናይ ድሕንነት ኵነታት ኣብ ግምት ብምእታው ቍጽሪ እቶም ዚሃድሙ ሰባት ኪውስኽ እዩ ።
- ዩ. ኤን. ኤች. ሲ. ኣር.
ብዛዕባ እቲ ኣብ ኣፍጋኒስታን ዝግበር ዘሎ ነገራት ከምኡውን ብዛዕባ እቲ ኣር. ኤን. ኤች. ሲ. ኣር.
ቢሲ ስደተኛታት ሃብ - ኢሶፍቢሲ ብኣውራጃ ብሪትሽ ኮሎምብያ - ሚኒስትሪ ምምሕዳር ከተማ ዚምወል ማእከል ስደተኛታት ነቶም ምስ ስደተኛታት ዚሰርሑን ዚድግፉን ሰባት ዓቕሚ ንምህናጽ ተባሂሉ እተዳለወ ኣብ ብሪትሽ ኮሎምባ ዚርከብ ሓድሽ መደባትን ኣገልግሎታትን ጽሑፋትን ጥሪትን ሓበሬታን ዝሓዘ ብኢንተርነት እተዳለወ ማእከል እዩ ።